Ücretlilerin gelirlerinin enflasyona karşı yenilmesinin göstergesi olarak açıklanan datalar dar ve sabit gelirlilerin besin yüklü harcamaları baz alarak oluşturuluyor.
TÜRK-İŞ Araştırmasının 2023 Nisan ayı sonucuna nazaran; Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 10 bin 135,50 TL’ye yükseldi.
Gıda harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması zarurî öbür aylık harcamalarının toplam meblağı (yoksulluk sınırı) 33 bin 14,66 TL’ye çıktı.
Bekar bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 13 bin 167,15 TL’ye yükseldi.
Mutfak enflasyonu
TÜRK-İŞ’in datalarına nazaran “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Nisan 2023’te şu biçimde:
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken taban harcama fiyatındaki artış bir evvelki aya nazaran yüzde 5,67 oranında gerçekleşti.
Dört aylık değişim oranı ise yüzde 24,65 tespit edildi.
Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 90,38 oldu.
On iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranı yüzde 115,74 olarak hesaplandı.
Harcama kümelerine nazaran değişim
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara nazaran, besin eserlerinde Nisan 2023 itibariyle gözlemlenen değişim harcama kümelerine nazaran şu formda oldu:
● Süt, yoğurt, peynir kümesinde;
Süt ve yoğurt fiyatları sonlu seviyede azalırken, peynir fiyatı biraz arttı
● Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum eserleri kümesinde;
Bu kümedeki tüm hayvansal protein kaynaklarında yüksek fiyat artışı yaşadı. Ortalamada birinci sefer balık 140 TL’yi, dana eti 300 TL’yi, kuzu eti ise 350 TL’yi geçerek rekor kırdı, yumurtanın tanesi 3,5 TL’ye dayandı. Bir ayda balık, kuzu, dana, tavuk, yumurta fiyatı sırasıyla yüzde 9, yüzde 21, yüzde 25, yüzde 11, yüzde 3 zamlandı.
15 Nisan’da başlayan açık deniz av yasaklarının başlamasıyla tezgahlarda balık çeşitliliği azaldı. Yeşil mercimek değişmezken kırmızı mercimeğin ortalama kilogram fiyatı yüzde 5 geriledi. Nohudun fiyatı sonlu seviyede düşerken kuru fasulyenin fiyatı yüzde 3, yağlı tohumların yüzde 8 oranında arttı.
● Ekmek ve tahıllar kümesinde;
Bir ayda pirinç ve un fiyatlarında sonlu seviyede artış gözlemlendi. Bulgur yüzde 4, makarna yüzde 5 zamlandı. İrmik fiyatı yüzde 4 düştü. Ramazan ayı sonrası, Ankara’da ekmek fiyatı bu ay değişmedi.
● Taze sebze-meyve kümesinde;
Semt pazarlarında yeşil soğan, kıvırcık üzere salata yeşilliklerinin ve pırasa, lahana üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları sırasıyla yüzde 20, yüzde 15 arttı. Besin sepetinde bu ayın en yüksek zamamı yüzde 40’lık artışla 30 TL’ye kadar çıkan kuru soğanda yaşandı. Onu yüzde 33 ile patates izledi. Örtü altı sebzelerden patlıcan, kabak, domates ve salatalık fiyatları düşerken biber zamlandı. Fasulye ortalama 33 TL’den semt pazarlarında kendisine yer bulurken bakla ve bezelye fiyatları geriledi. Balkabağı ve limon bu ayda da zamlandı. Kış meyvelerinden mandalina ve greyfurt tezgâhları terk ederken portakal fiyatı değişmedi, armut fiyatı düştü. Geçen ay en az 40 TL’den pazarlarda satılmaya başlayan çilek bu ay 20 TL’ye kadar geriledi.
Erik, yenidünya, çağla üzere yeni yaz meyveleri ortalama 45 TL’den satılmaya başladı. Yerli muzun fiyatı 25 TL’ye kadar yükselirken ithal muz çok yüksek fiyatı sebebiyle alışverişlerde görücüye çıkamadı. Ortalama zerzevat kg fiyatı 20,26 TL, ortalama meyve kg fiyatı 19,02 TL oldu. Hesaplamada 26’sı zerzevat ve 6’sı meyve olmak üzere toplam 32 eserdeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı bu ay 18,65 TL olarak tespit edildi.
● Temel yağ eserlerinin bulunduğu kümede;
Son bir ayda ortalama ayçiçek yağı, tereyağı, margarin ve zeytinyağı fiyatları sabit kaldı.
● Son küme içinde yer alan besin hususlarından;
Tuz hafif seviyede; yeşil zeytin yüzde 4, pekmez yüzde 6 zamlandı. Siyah zeytin, çay, reçel fiyatları düşük düzeyde; bal yüzde 4, salça yüzde 5 geriledi. Ihlamur, şeker ve baharat fiyatları sabit kaldı.
Yorum Yok