Şair Nigar Hanım’ın annesi, Sadrazam Keçecizâde Fuat Paşa’nın mühürdarı Nuri Bey’in kızı Emine Rifatî Hanım, babası 1848 Macar İhtilâli’nden sonra Türkiye’ye sığınarak Müslüman olan ve “Macar” lakabıyla tanınan Osman Paşa’dır. Yedi yaşındayken Madam Garos’un Kadıköy’deki yatılı okuluna verildi. Ünlü şair 103 yıl evvel hayatını kaybetti.
Bu okulda Fransızca, piyano, fotoğraf ve dikiş dikmenin yanı sıra Rumca, İtalyanca ve Ermenice öğrendi. Ebüllisan Şükrü Efendi’den Türkçe, Arapça ve Farsça dersleri aldı. Örtünme yaşının yaklaşması nedeniyle okuldan alındı ve eğitimine meskende piyano ve lisan dersleri alarak devam ettirildi. Çocuk yaşında Fransızca ve Fransız edebiyatını çok uygun bilmekteydi. Tanzimat sonrası edebiyatımızın ‘ilk bayan şairidir.
Tanzimat ve Servet-i Fünun periyotları ortasında eser veren Nigar Hânım, Efsûs 1. kısım isimli şiir kitabıyla dikkat çekti. Üç yıl sonra çıkan Efsûs’un 2. kısmı ününü pekiştirdi. Nîran isimli kitabı, tıpkı vakitte başyazarlığını yaptığı Hanımlara Mahsus Gazete Kütüphanesi’nin birinci yapıtı olarak yayınlanınca II. Abdülhamid tarafından ikinci dereceden “Şefkat” nişanıyla ödüllendirildi
En fazla yabancı lisan bilen şair
Hatta Nİgar Hanım, devrinin en fazla yabancı lisan bilen bayan şairi olarak biliniyordu. Yazdığı günlüklerden ve hakkında yazılanlardan yola çıkarak söylenebilir ki, Fransızca, Rumca ve Almancayı kusursuz derece; İtalyanca, Arapça, Farsça ve Macarcayı da âlâ derecede biliyordu.
Özel hayatında pek memnun olamayışının acısını anlattığı şiirlerinde inceden bir lirizm görülür. Her ne kadar düz yazılarının şiirlerine oranla daha çok beğenildiği lisana getirilse de, Nigar Hanım, şiirleri ve şairliğiyle anılmayı başarmıştır.
19. yüzyıl sonlarında, Osmanlı’nın yıldızı en parlayan bayanlarından olan Şair Nigar Hanım, kültür semalarında yerini almıştı. Nigâr Hanım; Berlin, Macaristan, Mısır, İtalya, Fransa, Avusturya’ya seyahatler yaptı.
Köstence’de, Carmen Sylvia ismiyle şiirler de yazıp yayımladı. Romanya Kraliçesi Elizabeth’le görüştü, birçok yabancı soyluyla tanıştı. Devrinin en seçkin kişiliklerinden biri olarak biliniyordu.
Sosyal yaşantı ve şiir
Osmanlı şehzadeleri tarafından da kabul edildi, iltifat gördü. Hanedan mensuplarının konutlarında sanat konuşulan davetlere katıldı. Fransız salonlarını andırır biçimde döşenmiş olan Şişli’deki konağında, her salı günü vaktin tanınmış bireyleri toplanır, bu toplantılarda şiirler okunur, müzik dinlenir ve sanat, edebiyat üzerine konuşulurdu.
Nigar Hanım, kültür etraflarındaki seçkin yerini alan öncü Osmanlı bayanlarının en parlak yıldızlarından biriydi. Roman ve fikir alanında Fatma Aliye Hanım’ın temsil ettiği madalyonun öteki yarısı, toplumsal yaşantı ve şiir alanındaki eksiklerin tamamlayıcısıydı.
“Şair Nigar Hanım”
Nazan Bekiroğlu, “Şair Nigar Hanım” adını verdiği kitabında, onu, edebî salonunda bayan, erkek garplı-şarplı hususlarını ağırlayan bir asır sonu entelektüeli olarak tanımlıyor. 19. Yüzyılın yalnızca ünlü bir ismi olmakla kalmayıp, etrafında geniş bir aydınlar topluluğunu bir ortaya getiren Nigar Hanım’ın biyografisini ve sanatını işleyişini inceliyor.
Bekiroğlu, geniş bir araştırma ile oluşturduğu, birinci sefer 2008’de basılan bu kitapta, Nigar Hanım’ın ailesinin özel arşivinden alınmış fotoğraflara da yer veriyor.
Şair Nigar Hanım öldü
Türk bayan şairler ortasında en bol ve en özlü eser veren isimlerden biri olan Nigar Hanım, 4 Nisan 1918’de 103 yıl evvel bugün ortamızdan ayrıldı. Değerli romancı Nazan Bekiroğlu’nun da hakkında kitap yazdığı Şair Nigar Hanım’ı hürmetle anıyoruz.
Kitap sayfası için irtibat:
ergul.tosun@ensonhaber.com
Yorum Yok